Các báo cáo cho biết máy bay chiến đấu F-16 do Hoa Kỳ cung cấp cho Ukraine đã ngừng hoạt động do hệ thống radar bị đình chỉ hỗ trợ thay vì ngừng hoạt động trực tiếp đã củng cố thêm nỗi lo rằng Hoa Kỳ có thể kiểm soát tương tự đối với phi đội F-35 trong tương lai của Đức.
Nỗi lo sợ rằng Washington có thể sử dụng cái gọi là "Tắt công tắc" để thực thi các mục tiêu chính trị của mình đã gia tăng trong bối cảnh các quyết định gần đây của Trump liên quan đến Ukraine.
Thỏa thuận trị giá 8,3 tỷ euro, dự kiến sẽ cung cấp một số máy bay chiến đấu tiên tiến nhất thế giới cho Đức vào năm tới, hiện đang là tâm điểm của cuộc tranh luận rộng rãi hơn về sự phụ thuộc của châu Âu vào phần cứng quân sự của Hoa Kỳ. Trong khi suy đoán về công tắc tắt do Hoa Kỳ kiểm soát trong F-35 đã lan truyền trong nhiều năm, những diễn biến gần đây đã làm cho cuộc thảo luận trở nên cấp bách hơn.
Mối lo ngại này xuất hiện sau khi Trump gần đây đình chỉ viện trợ quân sự cho Ukraine và ngừng chia sẻ thông tin tình báo, những động thái nhằm gây sức ép buộc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy phải đàm phán hòa bình với Nga.
Joachim Schranzhofer, giám đốc truyền thông tại công ty quốc phòng Đức Hensoldt, đã tuyên bố trong một cuộc phỏng vấn với Bild rằng ý tưởng về công tắc tắt F-35 "không chỉ là tin đồn". Nếu đúng như vậy, khả năng như vậy sẽ trao cho Hoa Kỳ mức độ kiểm soát chưa từng có đối với năng lực quân sự của các đồng minh, có khả năng gây nguy hiểm cho quyền tự chủ về an ninh của châu Âu.
Tác động đến quan hệ quốc phòng Đức-Hoa Kỳ
Wolfgang Ischinger, cựu chủ tịch Hội nghị an ninh Munich, đã cảnh báo rằng lập trường của Trump về Ukraine có thể có tác động rộng hơn đến mối quan hệ quốc phòng của Đức với Hoa Kỳ. “Nếu chúng ta lo sợ rằng Hoa Kỳ sẽ đối xử với các máy bay phản lực F-35 của Đức trong tương lai giống như cách họ đang làm với F16 ở Ukraine hiện nay, thì vấn đề hủy hợp đồng có thể được xem xét”, ông nói với Bild.
Những lo ngại như vậy phản ánh sự lo lắng rộng hơn về sự phụ thuộc của châu Âu vào công nghệ quốc phòng của Hoa Kỳ. Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), 55 phần trăm lượng vũ khí nhập khẩu của châu Âu trong giai đoạn 2019-2023 có nguồn gốc từ Hoa Kỳ, tăng mạnh so với mức 35 phần trăm trong giai đoạn năm năm trước đó.
Sự phụ thuộc này khiến châu Âu dễ bị tổn thương trước những thay đổi trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, đặc biệt là dưới thời một chính quyền đã ra tín hiệu từ bỏ các cam kết xuyên Đại Tây Dương truyền thống.
Một sự thay đổi trong chính sách quốc phòng của châu Âu?
Cách tiếp cận của Trump đối với hỗ trợ an ninh ở Ukraine đã thúc đẩy các nhà lãnh đạo châu Âu xem xét lại các chiến lược quân sự của họ. Đức, quốc gia đang trải qua quá trình mở rộng năng lực quốc phòng mang tính lịch sử, đã thực hiện các bước để tăng cường sản xuất vũ khí trong nước.
Rheinmetall, một trong những nhà sản xuất đạn dược lớn nhất châu Âu, gần đây đã công bố kế hoạch chuyển đổi mục đích sử dụng của hai nhà máy hiện đang sản xuất linh kiện ô tô để tập trung vào thiết bị quốc phòng.
Dan Smith, giám đốc SIPRI, đã nhấn mạnh vai trò kép của châu Âu trên thị trường vũ khí toàn cầu: “Hơn một nửa lượng vũ khí nhập khẩu của các quốc gia châu Âu đến từ Hoa Kỳ. Đồng thời, châu Âu chịu trách nhiệm cho khoảng một phần ba lượng vũ khí xuất khẩu toàn cầu, bao gồm cả khối lượng lớn xuất ra bên ngoài khu vực, phản ánh năng lực công nghiệp quân sự mạnh mẽ của châu Âu”.
Tình hình hiện tại nhấn mạnh những thách thức mà các nhà hoạch định chính sách châu Âu phải đối mặt khi họ tìm cách cân bằng hợp tác quân sự với Hoa Kỳ trong khi vẫn đảm bảo quyền tự chủ chiến lược. Khả năng can thiệp của Hoa Kỳ vào khả năng hoạt động của máy bay chiến đấu châu Âu làm tăng thêm nhu cầu đầu tư vào các ngành công nghiệp quốc phòng châu Âu và đa dạng hóa các nhà cung cấp.
Bài viết của EU Correspondents ngày 9 tháng 3 năm 2025
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC