Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị leo thang, NATO đã trở thành mục tiêu của chiến dịch thông tin sai lệch từ Nga. Bài viết này sẽ làm sáng tỏ những quan điểm sai lầm phổ biến về liên minh quân sự lớn nhất thế giới và vai trò thực sự của tổ chức này.
Dưới đây là những giải thích của NATO về các huyền thoại được lan truyền rộng rãi nhất về Liên minh - và những sự thật phản bác chúng:
Huyền thoại 1: NATO đang có chiến tranh với Nga ở Ukraine
NATO là một liên minh mang tính phòng thủ. Mục tiêu chính của liên minh là bảo vệ các thành viên, không phải xâm lược Nga hay bất kỳ quốc gia nào khác. NATO không tham chiến với Nga và không can dự vào cuộc xung đột mà Nga đã khởi động chống lại Ukraine.
Liên minh này ủng hộ quyền tự vệ chính đáng của Ukraine theo quy định của Hiến chương Liên Hợp Quốc.
Huyền thoại 2: NATO đã hứa không mở rộng sau Chiến tranh Lạnh
Tuyên bố rằng các nhà lãnh đạo phương Tây đã hứa không kết nạp thêm thành viên mới vào NATO đã được lan truyền nhiều năm và được Điện Kremlin tích cực sử dụng trong các chiến dịch thông tin sai lệch của họ.
Việc gọi chính sách mở cửa của NATO là "mở rộng" đã là một quan điểm sai lầm. NATO chưa bao giờ chủ động tìm cách mở rộng hay tích cực lôi kéo các thành viên mới. Quyết định gia nhập NATO trước hết xuất phát từ mong muốn của chính quốc gia đó, sau đó mới được các thành viên hiện tại xem xét.
Mặc dù các cuộc đàm phán ban đầu năm 1990 giữa Ngoại trưởng Hoa Kỳ James Baker và lãnh đạo Liên Xô có đề cập đến việc hạn chế mở rộng NATO, nhưng đây không phải là cam kết chính thức và đã nhanh chóng được thu hồi. Không có thỏa thuận nào giữa các đồng minh NATO và Nga từng có điều khoản ngăn cản NATO kết nạp thêm thành viên mới.
Hiệp ước thành lập NATO, ký kết năm 1949, đã nêu rõ rằng bất kỳ quốc gia châu Âu nào có thể đóng góp vào an ninh khu vực đều có thể gia nhập - và chính sách này vẫn được duy trì đến ngày nay.
Huyền thoại 3: NATO hung hăng
Các thành viên NATO hợp tác với nhau để ngăn chặn hành vi gây hấn và đảm bảo NATO luôn sẵn sàng bảo vệ tất cả đồng minh khi bị tấn công. NATO không tìm kiếm đối đầu và không đe dọa Nga hay bất kỳ quốc gia nào khác.
NATO không xâm lược Georgia năm 2008 - đó là hành động của Nga. NATO không xâm lược Ukraine năm 2014 hay 2022 - Nga mới là bên gây hấn.
NATO đã nỗ lực rất nhiều trong nhiều năm để xây dựng quan hệ đối tác chiến lược với Nga. Năm 2002, Hội đồng NATO-Nga được thành lập và hai bên đã hợp tác về nhiều vấn đề, bao gồm chống ma túy, chống khủng bố, cứu hộ tàu ngầm và lập kế hoạch khẩn cấp dân sự - ngay cả trong thời kỳ NATO mở rộng. Tuy nhiên, chính Nga đã phá hoại sự hợp tác hòa bình này bằng các hành động gây hấn leo thang của mình - từ Grozny đến Georgia, Aleppo và hiện nay là Ukraine.
Huyền thoại 4: Việc triển khai lực lượng của NATO là mối đe dọa đối với Nga
Một huyền thoại khác do Nga tạo ra là việc tăng cường hiện diện quân sự của NATO ở Đông Âu là hành động leo thang đe dọa trực tiếp Nga. Thực tế, sự gia tăng hiện diện của NATO ở Đông Âu là phản ứng trực tiếp trước các hành động của Nga, đặc biệt là sau khi Nga sáp nhập bất hợp pháp Crimea năm 2014. Trước đó, không có lực lượng NATO thường trực nào trong khu vực.
Quyết định của NATO triển khai các nhóm tác chiến đa quốc gia tới Ba Lan và các quốc gia vùng Baltic năm 2016, và sau đó tăng cường lực lượng này năm 2022, là biện pháp phòng thủ - nhằm trấn an các đồng minh và ngăn chặn hành động xâm lược tiếp theo của Nga.
Các hành động xâm lược của Nga đang làm mất ổn định an ninh quốc tế. Ngoài việc xâm lược Ukraine, Nga còn duy trì các căn cứ quân sự và lực lượng ở Georgia và Moldova mà không được sự đồng ý của chính phủ các nước này.
Huyền thoại 5: NATO đang bao vây Nga
Tuyên bố này hoàn toàn bỏ qua những hiểu biết địa lý cơ bản. Nga là quốc gia có diện tích lớn nhất thế giới, trải dài trên 11 múi giờ.
Ngay cả sau khi Phần Lan gia nhập NATO vào năm 2023, chỉ khoảng 11% đường biên giới đất liền của Nga tiếp giáp với các quốc gia NATO.
Bản đồ cho thấy nơi Nga giáp ranh với các nước thành viên NATO. (Nguồn: Trang web chính thức của NATO)
Việc mở rộng NATO được thúc đẩy bởi nguyện vọng chính đáng của các quốc gia Đông Âu muốn gia nhập Liên minh vì an ninh của họ - không phải để kiềm chế hay cô lập Nga.
Huyền thoại 6: NATO cố gắng đẩy châu Âu vào cuộc chiến với Nga
Nga đã phát động cuộc chiến chống lại Ukraine mà không có bất kỳ khiêu khích nào, sáp nhập Crimea bất hợp pháp năm 2014 và chiếm đóng lãnh thổ ở Donetsk và Luhansk. Năm 2022, Nga đã tiến hành cuộc xâm lược toàn diện, gây ra cuộc chiến đẫm máu nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến II. Nga đã nhắm mục tiêu vào dân thường, ném bom bệnh viện, trường học và cơ sở hạ tầng thiết yếu, gây ra đau thương vô cùng.
Bằng việc hỗ trợ Ukraine và tăng cường khả năng răn đe và phòng thủ, NATO đang củng cố trật tự dựa trên luật pháp quốc tế và đảm bảo an ninh cho một tỷ công dân của mình.
Huyền thoại 7: Ukraine sẽ không gia nhập NATO
Tất cả 32 đồng minh NATO đều nhất trí rằng Ukraine sẽ trở thành thành viên NATO. NATO ủng hộ quyền của mọi quốc gia trong việc lựa chọn các thỏa thuận an ninh của riêng họ, bao gồm cả Ukraine. Cánh cửa của NATO vẫn rộng mở và Nga không có quyền phủ quyết đối với quyết định này.
Tại Hội nghị thượng đỉnh Washington năm 2024, các đồng minh đã tái khẳng định cam kết ủng hộ quyền tự quyết tương lai của Ukraine, không chịu sự can thiệp từ bên ngoài. Ukraine sẽ gia nhập NATO khi các điều kiện được đáp ứng và các đồng minh đạt được sự đồng thuận.
Những quyết định này, cùng với việc thành lập Hội đồng NATO-Ukraine, đã mở đường cho tư cách thành viên NATO trong tương lai của Ukraine.
Huyền thoại 8: Các hoạt động của NATO chứng minh rằng Liên minh không mang tính phòng thủ
NATO đã can thiệp vào Nam Tư cũ để ngăn chặn đổ máu và cứu mạng người. Từ năm 1992 đến năm 1995, NATO đã tiến hành các hoạt động ở Bosnia, bao gồm thực thi vùng cấm bay và hỗ trợ lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc.
Những hành động này đã được Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, trong đó có Nga, chấp thuận. Các cuộc không kích của NATO vào các vị trí của người Serb ở Bosnia đã góp phần dẫn đến Thỏa thuận Hòa bình Dayton, chấm dứt cuộc chiến đã cướp đi sinh mạng của hơn 100.000 người. Từ năm 1996, NATO đã chỉ huy lực lượng gìn giữ hòa bình ở Bosnia, trong đó có cả quân đội Nga.
Sự can thiệp của NATO vào Kosovo năm 1999 diễn ra sau nhiều nỗ lực ngoại giao quốc tế mạnh mẽ, có sự tham gia của Nga, nhằm chấm dứt xung đột. Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã lên án cuộc thanh trừng sắc tộc và khủng hoảng người tị nạn ở Kosovo là mối đe dọa đối với hòa bình. Sứ mệnh của NATO đã ngăn chặn các hành vi vi phạm nhân quyền và thảm sát thường dân trên quy mô lớn. Sứ mệnh KFOR của NATO, với nhiệm vụ được Liên Hợp Quốc giao phó (theo Nghị quyết 1244 của Hội đồng Bảo an), đã nhận được sự ủng hộ của cả Belgrade và Pristina.
Năm 2011, hoạt động của NATO tại Libya đã được hai nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (Nghị quyết 1970 và 1973) cho phép, và cả hai đều được Nga ủng hộ.
Nghị quyết 1973 cho phép sử dụng "mọi biện pháp cần thiết" để bảo vệ thường dân, điều mà NATO đã thực hiện với sự ủng hộ của các quốc gia trong khu vực và Liên đoàn Ả Rập.
Kết luận
Thông tin sai lệch của Nga nhằm mục đích đổ lỗi và biện minh cho hành động xâm lược của mình, nhưng sự thật thì rõ ràng: NATO là một liên minh phòng thủ cam kết bảo vệ các thành viên của mình, ủng hộ chủ quyền của Ukraine và thúc đẩy hòa bình.
Thay vì tìm kiếm sự đối đầu, NATO bảo vệ quyền của các quốc gia được lựa chọn tương lai của mình mà không bị đe dọa từ bên ngoài.
Tác giả: Maryna Kulakova | Ngày 27/11/2024 | United 24 Media
Phạm Bình biên dịch
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC